Dla wszystkich tych, którzy chcieliby bliżej poznać jedną z najwybitniejszych himalaistek świata. Zagłębić się w jej sposób myślenia, poznać osobowość, dowiedzieć się, jak przygotowywała się do swoich wypraw, jakie emocje i przemyślenia towarzyszyły jej zarówno podczas wypraw, jak i w życiu codziennym.

„Na jednej linie”, Ewa Matuszewska, Wanda Rutkiewicz

„Musiałabym być zupełnie inna, by uzyskać ich akceptację. Oczekiwano bowiem ode mnie trochę ciepła i kokieterii, a także pewnego podporządkowania. Usprawiedliwiałoby to fakt, że nie jestem mężczyzną. Bez tego byłam poddawana bezlitosnemu porównywaniu ich i moich możliwości w górach.” Wanda na szczęście się nie dała – była sobą do samego końca. Właśnie dzięki, między innymi, tego typu osobistym wypowiedziom Wandy Rutkiewicz w książce pt. „Na jednej linie”, wiele dowiedzieć się możemy o niezdrowej rywalizacji i szowinizmie, jaki towarzyszył jej przez lata w górach. A co ważne, jest to jedna z książek, której autorką jest sama Wanda, udało jej się napisać i wydać tę publikację jeszcze za życia. Swoją historię rozpoczyna od samego początku, opisuje, jak w ogóle wykształciła się w niej pasja do wspinani. Zachęcam do przeczytania tej pozycji, dlatego, że jest pisana ze stricte Wandy punktu widzenia, to jej własne myśli, spostrzeżenia i opowieść o pasji do gór od pierwszych wspinaczek w polskich górach, aż po zdobycie Mount Everestu w 1978 roku.

„Karawana do marzeń”, Ewa Matuszewska, Wanda Rutkiewicz

Jeżeli ktoś nie przeczytał książki „Na jednej linie”, to ta pozycja będzie dla takiej osoby idealna, jest to bowiem kontynuacja poprzedniej napisanej przez Ewę Matuszewską i Wandę Rutkiewicz książki. Dodatkowo obejmuje wszystkie osiągnięcia górskie Wandy od momentu zdobycia Mount Everest. Największym atutem tej publikacji jest to, że przeczytamy w niej relacje ze stricte Wandy Rutkiewicz punktu widzenia, jej przemyślenia, sposób analizowania, dzięki którym zdecydowanie lepiej możemy poznać Panią Wandę (w przeciwieństwie do najnowszej publikacji Pani Kamińskiej). Poznamy szczegóły wypraw, zostaniemy wtajemniczeni w odczucia i refleksje, dowiemy się wiele o niełatwym życiu kobiet w zdominowanym przez mężczyzn świecie himalaizmu oraz poznamy kobiece konteksty historyczne. Książka ta na pewno jest rzetelniejszym źródłem wiedzy o największej naszej himalaistce (znów w porównaniu do publikacji Pani Kamińskiej), gdyż jest pisana przez nią samą i jej przyjaciółkę.

„Uciec jak najwyżej. Niedokończone życie Wandy Rutkiewicz”, Ewa Matuszewska

„Uciec jak najwyżej. Niedokończone życie Wandy Rutkiewicz”, to nietypowa książka o Wandzie Rutkiewicz, choć niemniej fascynująca i każdy kto interesuje się górami powinien mieć ją w swojej biblioteczce. Nietuzinkowa przede wszystkim dlatego, że jest niby biografią największej himalaistki na świecie, ale tak naprawdę nią nie jest. Autorka tej publikacji – Ewa Matuszewska, to wieloletnia przyjaciółka Wandy Rutkiewicz i jest to przede wszystkim (zaskakujące), ale w miarę obiektywna opowieść o Wandzie-himalaistce i zarazem Wandzie-kobiecie oraz Wandzie-przyjaciółce. Książka zawiera 7 wywiadów z himalaistką z lat 1978-1992, które przeplatane są prywatnymi wspomnieniami samej autorki, ale również rodziny i bliskich himalaistki. Co więcej poznajemy relacje z samych wypraw na ośmiotysięczniki z punktu widzenia innych ich członków. Pani Matuszewska nie zataja faktów, które kładą cień na postaci bohaterki, nie omija negatywnych wypowiedzi i krytycznych ocen. Pozwala na przenikliwą i obiektywną lustrację osobowości Wandy. Ponadto jest to porywająca opowieść o nieodpartej magii gór i swoista refleksja również nad życiem w ogóle.

„Wszystko o Wandzie Rutkiewicz. Wywiad Rzeka”, Barbara Rusowicz

Jak sama nazwa wskazuje, publikacja.: „Wszystko o Wandzie Rutkiewicz. Wywiad Rzeka”, jest wywiadem z naszą najwybitniejszą himalaistką. A rozmowa (czy też kilka rozmów, w różnych odstępach czasu), prowadzona jest przez dziennikarkę Barbarę Rusowicz. A jak sama Wanda Rutkiewicz mówi: „Młoda, miła dziewczyna, o górach nie ma pojęcia, ale zdarza się jej zadawać zadziwiająco wnikliwe pytania”, i rzeczywiście to nie jest opowieść o technicznych aspektach wspinania na kolejne ośmiotysięczniki, ale rozmowa o życiu, dzieciństwie, młodości, miłościach i zawodach. Dzięki tej książce dowiadujemy się, co ukształtowało himalaistkę, jak się zaczęła i skąd się w ogóle wzięła pasja do gór, odkrywamy jej sposób myślenia i postrzegania świata. A co najważniejsze wszystkie informacje o tym co przytrafiło się w życiu Wandy (a zdarzyło się naprawdę sporo), uzyskujemy od niej samej, bez tendencyjnych autorskich interpretacji. Myślę, że publikacja ta może być ciekawym studium psychologicznym kobiety-wspinaczki, która „nie czuje potrzeby potwierdzenia sensu swojego istnienia tylko poprzez macierzyństwo” i twierdzi, że „przeciętna kobieta nie umie współdziałać z innymi kobietami” w przeciwieństwie do nieprzeciętnych himalaistek i sportsmenek. 😉 Poznajemy ciekawy, często niekonwencjonalny punkt widzenia na role kobiet nie tylko w górach, ale w społeczeństwie w ogóle. Czytamy o walce i zmaganiach z kobiecymi stereotypami i nierzadkim szowinistycznym męskim nastawieniu. Niekoniecznie dla osób z tradycyjnym podejściem do sylwetki kobiety, natomiast dla wszystkich, którzy chcą wyciągnąć maksymalnie dużo informacji o pionierce kobiecego alpinizmu i himalaizmu w Polsce.

„Jeszcze jeden szczyt”, Elżbieta Sieradzińska

Pominę kwestię redakcji, błędów literackich i korekty (na którą chyba jednak nie był położony odpowiedni nacisk). Napiszę natomiast o tym co doceniam w tej książce, a mianowicie zgromadzenie tak wielu informacji o relacjach Wandy z innymi wówczas wspinającymi się kobietami, mężczyznami i z kompletnie ze wspinaczką nie związanymi osobami, co ważne – często nie wspomniane w żadnych wcześniejszych publikacjach poświęconych himalaistce. Pani Sieradzińska w publikacji skupia się przede wszystkim na postaci samej himalaistki, jej odczuciach i zaobserwowanych poprzez otaczających ją bliskich zachowaniach, które w rzetelny sposób ukazują portret psychologiczny Rutkiewicz. Autorka kładzie duży nacisk na samą psychologię postaci, wydarzenia i tragedie z życia samej bohaterki stawiając na drugim planie, jako tło, dzięki czemu maksymalnie wyczerpuje temat i osobom, które jeszcze żadnej biografii o Wandzi nie miały w rękach, w sposób dogłębny ukazuje postać najsłynniejszej himalaistki w historii. Owszem można by książkę tę co najmniej o 1/4 skrócić, jednak jeżeli ktoś nie chce przeczytać wszystkich poprzednich biografii i autoryzowanych wywiadów rzeka, to ta pozycja w zupełności mu wystarczy, aby móc w miarę w obiektywny sposób wyrobić sobie o Wandzie Rutkiewicz zdanie i jednocześnie w skrócie poznać najistotniejsze wydarzenia z życia naszej najwybitniejszej himalaistki. Więcej o tej publikacji pisałam tutaj: https://kobietagorom.pl/wanda-rutkiewicz-jeszcze-jeden-szczyt/